Wiktionary:Glosario
O obxectivo deste glosario é facilitar o acceso a unha definición dos principais termos que empregamos na Wikipedia e noutros proxectos da Fundación Wikimedia. Se non atopas algún termo de uso específico na Wikipedia ou nos seus proxectos, ben podes incluílo na lista para que alguén o describa ou preguntalo na páxina de discusión.
| Táboa de contidos: | A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z |
|---|
A
[editar]- Cada un dos distintos significados que ten unha forma escrita.
C
[editar]- Vésaxe entrada.
D
[editar]- Expresión do significado dunha palabra, que se fai con outras palabras. Nun dicionario ben feito, unha definición correcta debería cumprir tres condicións:
- poder substituír á palabra que define en tódolos seus contextos, o cal implica;
- que o núcleo da definición debe ter a mesma categoría gramatical có definido (isto non se cumpre coas que comeza con "Dise de..." ou "É cando...", ou se comezamos a definir un substantivo cun artigo, como en "A situación que...");
- utilizar só palabras que estean no dicionario (como o Galizionario é un dicionario en creación permanente, moitas palabras que uses aínda non existirán);
- Definición que incumpre algún dos tres puntos anteriores, sobre todo o primeiro. Esta situación dáse habitualmente con palabras gramaticais (artigos, pronomes, preposicións, conxuncións, etc: uns, lle, de, ou), con abreviacións, abreviaturas, símbolos e siglas e con deícticos (aquí, este, outro). Para non complicarse, pode facerse unha explicación marcándoa como impropia mediante o modelo:definicionimpropia (véxase a modo de exemplo b vs. be).
E
[editar]- Véxase entrada.
- Cada un dos textos do Galizionario que remeda o que se pode atopar nun dicionario para cada acepción (véxase supra). Unha páxina pode ter varias entradas en diferentes linguas, e para unha mesma lingua pode haber tamén varias entradas.
- Palabra que en latín significaba "e o restante". Dado que ante a conxunción e non se adoita escribir unha coma, semella que tampouco etcétera debería ir precedido de coma, pero esta convención é moi moderna, existe unha tradición moi longa de poñerlle coma (e máis se se abrevia mediante etc.) e, a fin de contas, era unha conxunción en latín, non en galego.
- Orixe da que procede unha palabra. En galego é habitual que procedan sobre todo do latín, con algunhas tamén do francés, occitano ou provenzal, italiano, castelán, inglés ou portugués. Unha boa fonte para averiguala son os dicionarios da DRAE e Estraviz. En caso de antropónimos e sobre todo de topónimos tamén é probable que veñan do antigo xermánico traído polos suevos e visigodos e mesmo de linguas prerromanas anteriores á implantación do latín en Galicia.
- É recomendable que se presenten coa palabra na outra lingua en cursiva e o seu significado orixinario entre comiñas. Cando se queira dar a etimoloxía de dúas partes, tamén é útil usar un + para separalas (minúscula < da forma feminina do latín minus, "menor" + sufixo -culus, -cula, -culum, "pequeno")
- É recomendable tamén, se se sabe, esclarecer a evolución fónica.
F
[editar]- No seu habitual sentido restritivo, a forma gráfica. Dúas palabras con igual forma gráfica e distinta pronuncia, nunha ou diferentes linguas, chámanse palabras homógrafas ou homógrafos. No caso das linguas flexionais como o galego ou o polaco, existen convencións para escoller a forma que se usará de título de páxina, é dicir, baixo que páxina se inclúen os datos (definición, etimoloxía...): para os distintos tempos e persoas dos verbos escóllese o infinitivo (e non ningunha forma conxugada nin o pronominal co pronome: *lavarse; en latín úsase combinado con outras formas; para os distintos xéneros e números dos substantivos e adxectivos utilízase o masculino singular, para os distintos casos das palabras que declinan elíxese o nominativo ou o caso recto, etc. Certas palabras usuais presentan tódalas formas (nos pronomes consta o nominativo eu, o acusativo min ou o ablativo comigo).
G
[editar]- Edición en galego do proxecto Wikiquote, irmán do Galizionario, onde se recollen citas de persoas e temáticas. Ir alí.
- Edición en galego do proxecto Wikisource, irmán do Galizionario, onde se recollen textos orixinais baixo licenza libre. Ir alí.
- Edición en galego do proxecto Wikibooks, irmán do Galizionario, onde se recollen textos non orixinais (xeralmente de axuda) baixo licenza libre. Ir alí.
- Edición en galego do proxecto Wikipedia, irmán do Galizionario, con formato de enciclopedia e baixo licenza libre. Ir alí.
- Edición en galego do Wiktionary, o dicionario multilingüe libre, albergada e sostida pola Fundación Wikimedia.
L
[editar]- O Galizionario inclúe palabras en todos os idiomas, e tamén en latín. Pero cómpre distinguilo dos nomes científicos (véxase "nome científico" máis abaixo). Para isto usamos dous modelos distintos: modelo:-la- para latín e modelo:-nomec- ou modelo:-nc- para os nomes científicos.
- Escoller a forma que será o título do artigo. Nos sinónimos lematízanse tódalas formas.
M
[editar]- As palabras deben consignarse na súa forma real, polo tanto as palabras que sexan nomes propios se introducirán con maiúscula porque sempre se escriben así. O resto irán en minúsculas e será o contexto o que pida que se use inicial minúscula ou maiúscula (véxase como exemplo carballo vs. Carballo).
N
[editar]- Lembra que sempre se escribe en cursiva (no artigo, non no título) e só vai en maiúscula a primeira inicial, sexa dun animal ou vexetal, aínda que a segunda palabra proceda dun nome propio: Rana perezi, Vipera seoanei.
O
[editar]- Proxecto en fase de probas de Wiktionary con interface multilíngüe seleccionable e estruturado como tesauro. Ir alí.
P
[editar]- Cada un dos documentos HTML que no Galizionario se aplican a unha forma determinada en calquera lingua.
- Aínda que hai moitas definicións de palabra e moitos subtipos (palabra gráfica, palabra gramatical, palabra léxica, etc.), no Galizionario úsase principalmente como sinónimo de forma.
R
[editar]- Sistema e técnica que envía directamente a outra páxina do Galizionario, así como a páxina mesma onde se aplica. Normalmente pasan inadvertidas agás pola marca "(Redirixido dende [páxina orixe])" que aparece na parte superior da páxina e debaixo do seu título. No Galizionario úsanse moito para enviar as palabras en maiúscula inicial á súa correspondente minúscula (véxase por exemplo Galego).
- Referencia nunha lingua á súa tradución. No caso do Galizionario, a tradución ao galego.
S
[editar]- Cada unha das divisións dunha páxina que aparecen na táboa de contidos.
- Palabras que teñen o mesmo significado. É un debate inconcluso se existen sinónimos exactos e en tódolos contextos, pero no Galizionario usámolo no seu senso amplo, para palabras que teñen significados moi semellantes (relacionables nun Tesauro como hiperónimos e hipónimos maioritariamente do mesmo grupo de palabras).
T
[editar]táboa de contidos (table of contents)
- Índice xerado automaticamente dunha páxina, por defecto antes da primeira sección. Pódese forzar a súa aparición (só unha vez) co código __TOC__ ou evitar que apareza usando __NOTOC__
- Dicionario estruturado semanticamente, onde as formas están localizables polo seu significado.
V
[editar]- Véxase forma.