cal: Diferenzas entre revisións

do Galizionario, dicionario galego na Internet.
Contido eliminado Contido engadido
m bot Engadido: lt:cal, oc:cal, pl:cal
Lameiro (conversa | contribucións)
amplío e reestruturo
Liña 1: Liña 1:
{{-gl-}}
'''cal''' ''1 s. m.''
{{-substm-}}
#[[Composto]] químico de cor branca, cáustico e alcalino, que se obtén por calcinación de rochas calcarias e que en contacto coa [[auga]] reacciona desprendendo [[calor]]. Ás terras acedas vailles moi ben o cal. / '''Cal morto'''. Cal mesturado con [[auga]] que se utiliza na construcción, como unha especie de cemento ou, moi diluído, para pintar de branco. / '''Cal vivo'''. Cal.
{{-etim-|Do {{la}} ''calce(m)'', "cal"}}
# [[composto|Composto]] químico de cor branca, cáustico e alcalino, que se obtén por calcinación de rochas calcarias e que en contacto coa [[auga]] reacciona desprendendo [[calor]].
#* '''Exemplo''': ''Ás terras acedas vailles moi ben o cal''.
#* '''Termos relacionados''':
#** '''[[cal morto]]''': cal mesturado con [[auga]] que se utiliza na construcción, como unha especie de cemento ou, moi diluído, para pintar de branco.
#** '''[[cal vivo]]''': cal puro, sen auga.
#** [[afoga-lo cal]]: verter cal na auga para apagalo.


{{-trad-}}
'''cal''' ''2 s. f.''
* {{es}}: [[cal]] [[:es:cal|(es)]]
#Leito artificial que se fai para que corra a auga por el. A cal do muíño leva a auga ó rodicio. SIN. [[quenlla]]. CF. [[canal]], [[cano]].
#Parte baixa do suco que fai o arado na terra. Bota-la semente na cal. CF. rego. u SIN. canle.


{{-substf-}}
'''cal''' ''3 interr.''
{{-etim-|Do {{la}} ''canale(m)'', "canal"}}
#Pregunta pola identificación de algo ou de alguén que pode aparecer nomeado antes ou despois del, ou non aparecer. ''"Dime cáles che gustaron máis". "Tes dúas posibilidades, ¿cal delas escolles?". "¿Cal dos dous individuos é o asasino?"
# Condución, natural ou artificial, pola que corre a auga.
#* '''Exemplo''': ''A cal do muíño leva a auga ó rodicio''.
#* '''Sinónimos''':
#** [[canal]]
#** [[canle]]
#** [[caldeira]]
#** [[caldeirón]]
#** [[quenlla]]
# Parte baixa do [[suco]] que fai o [[arado]] na terra.
#* '''Exemplo''': ''Ten máis coidado ó bota-la semente na cal''.
#* '''Sinónimos''':
#** [[canal]]
#** [[canle]]
#** [[quenlla]]
# Parte máis profunda dun [[porto]], pola que entran e saen os [[barco]]s sen problema.
#* '''Sinónimos''':
#** [[canal]]
#** [[canle]]
# Espazo estreito de auga entre dúas terras.
#* '''Sinónimos''':
#** [[canal]]
#** [[canle]]
#** [[estreito]]
# Frecuencia na que emite unha emisora de [[radio]] ou [[televisión]].
#* '''Sinónimos''':
#** [[canal]]
#** [[canle]]
# ({{sem|Figurado}}) Medio para coñecer algo ou resolver un problema.


{{-trad-}}
'''cal''' ''4 rel. ''
* {{es}}: [[canal]] [[:es:canal|(es)]]
#Refírese, precedido de artigo, ó nome que o antecede. ''"É unha triste historia, da cal non quere falar."''

{{-pron-}}
{{-etim-|Do {{la}} ''quale(m)'', "tal como"}}
# Pregunta pola identificación de algo ou de alguén que pode aparecer nomeado antes ou despois del, ou non aparecer.
#* '''Exemplo''': ''Tes dúas posibilidades, ¿cal delas escolles?''.
# Precedido de artigo, elemento referido ó nome que o antecede.
#* '''Exemplo''': ''É unha triste historia, da cal non quere falar''.

{{-trad-}}
* {{es}}: [[cual]] [[:es:cual|(es)]]


[[de:cal]]
[[de:cal]]

Revisión como estaba o 17 de setembro de 2008 ás 22:38

Galego

Substantivo masculino

  • Etimoloxía: Do latín calce(m), "cal"
  1. Composto químico de cor branca, cáustico e alcalino, que se obtén por calcinación de rochas calcarias e que en contacto coa auga reacciona desprendendo calor.
    • Exemplo: Ás terras acedas vailles moi ben o cal.
    • Termos relacionados:
      • cal morto: cal mesturado con auga que se utiliza na construcción, como unha especie de cemento ou, moi diluído, para pintar de branco.
      • cal vivo: cal puro, sen auga.
      • afoga-lo cal: verter cal na auga para apagalo.

Traducións


Substantivo feminino

  • Etimoloxía: Do latín canale(m), "canal"
  1. Condución, natural ou artificial, pola que corre a auga.
  2. Parte baixa do suco que fai o arado na terra.
    • Exemplo: Ten máis coidado ó bota-la semente na cal.
    • Sinónimos:
  3. Parte máis profunda dun porto, pola que entran e saen os barcos sen problema.
  4. Espazo estreito de auga entre dúas terras.
  5. Frecuencia na que emite unha emisora de radio ou televisión.
  6. (Figurado) Medio para coñecer algo ou resolver un problema.

Traducións

Pronome

  • Etimoloxía: Do latín quale(m), "tal como"
  1. Pregunta pola identificación de algo ou de alguén que pode aparecer nomeado antes ou despois del, ou non aparecer.
    • Exemplo: Tes dúas posibilidades, ¿cal delas escolles?.
  2. Precedido de artigo, elemento referido ó nome que o antecede.
    • Exemplo: É unha triste historia, da cal non quere falar.

Traducións